Genç Cumhuriyet’in çocukları…

Gençlik ve sağlık kamplarının açılmasıyla okulların yaz tatilleri zamanında çok zayıf, fakir ve bakımsız çocukların açık havada disiplinli ve bakım altında iyi beslenerek kuvvetlendirilmesi, eğitilmiş ve sağlam bir bünyeyle okullarına gönderilmesi amaçlanmıştır.

Bu ve benzeri uygulamalar, 2.Dünya savaşından önce başlamış, savaş yıllarının bütün zorluğu, ağır yaptırımlar, yaşanan sıkıntılara rağmen sürdürülebilmişlerdir.

Kamp

Yorganımız mavi gök,

Yeşil kır yastık bize,

Uçan kuşlar, yıldızlar

İmrensin neşemize.

Kamp demek neşe demek,

Saf hava, su, bol yemek,

Can katar canlara hey

Sağlığa geçen emek.

İsmail Hakkı SUNAT

İlk olarak M. Kemal Atatürk döneminde, 1936 yılında Kocaeli-Hereke ’ de başlayan uygulama, İnönü döneminde hızlanmış ve Demokrat Parti (DP) döneminde de sürmüştür.

Kampların açık havada çadırlarla açılmasına öncelik verilmişse de ahşap ve betonarme yapılı binaların kullanıldığı da olmuştur. Özellikle DP. dönemi sonrası kamp yerlerinde yapılan bu tarz binalarda etkinlikler yürütülmüştür. Ancak en önemli koşul, kamp alanının geniş araziye sahip, temiz ve doğal güzellik açısından zengin olması, ulaşımının kolay olması, yerleşim yerlerine çok uzak olmaması ve ihtiyaçların kolayca karşılanabileceği konuma sahip olmasıydı.

Kampın temiz su kaynaklarından birine sahip olması; yoksa yakınında bir temiz su kaynağı bulunması çok dikkat edilmesi gereken bir konuydu. Ayrıca kamplar, bütün ihtiyaçların eksiksiz karşılanabileceği her türlü malzeme ve donanıma sahip olmalıydı.Bu ihtiyaçlar, Kurumlar tarafından bizzat karşılanmak dışında bağış ve yardımlar yoluyla hayırseverler tarafından da karşılanmıştır.

Kamplar, temel olarak eğitim ve sağlık kazanma üzerine oturtulmuştu. Kamplara alınan çocukların seçiminde dikkat edilen özellikler; öğrencinin başarılı ancak maddi durumunun yetersiz olması, zayıf bünyeli olması, yetersiz beslenmiş olması ve sağlık açısından riskli durumda bulunması şeklinde sıralanabilir.

Kampa katılan öğrencilerin içinde bulaşıcı hastalığa (sıtma) sahip olanlar, tedavi edilmesi gerekenler ve hastalık kapabilecek derecede zayıf bünyeli çocukların olmasına özen gösterilmişti. Kamplardaki doktorların ortaya çıkabilecek sağlık sorunları dışında en önemli görevleri, sıtmalı öğrencilerin tedavisiydi. Sıtmayla mücadele etmek üzere kamplarda düzenli olarak kinin bulundurulmakta ve kampa katılan çocuklara belirli dönemlerde dağıtılarak, kullanılması sağlanmaktaydı .

Her 15 çocuğa, en az bir öğretmenin düşmesi tavsiye edilmişti. Öğretmenlerin yanında kamplarda idarî sorumlu (kamp müdürü), idari personel (kamp müdür yardımcısı ve muhtelif memurlar), sağlık görevlileri (doktor, hemşire) ve yardımcı görevliler (aşçı, temizlik görevlisi ve bekçi) çalışmaktaydı. Her kampta öğretmenler de dâhil olmak üzere en az sekiz tane önder bulundurulmalıydı. Ayrıca bazı kamplarda, öğretmenlerin görev almaksızın dinlenme amacıyla oldukça düşük ücretler karşılığında faydalanmaları sağlanmıştır.

Kamplarda verilen eğitimlerde sağlığın korunması, kardeşlik, yardım duygusu, yurt bilgisi, ilk yardım, yüzme ve can kurtarma48, spor, temizlik, çevre, coğrafya, sofra adabı, el işi, müzik, tiyatro, kampçılık vs. gibi konu başlıkları ele alınmaktaydı. Mutlaka öğrencilere derslerin verilmesi ve okuma için zaman ayrılırdı. Hereke ’deki kamp açılırken ilk dönem için 200 ciltlik bir kütüphane oluşturulmuştu. Ayrıca, kamplardan ikisinde “Marmara” ve “Kampın Sesi” isimli iki gazete hazırlanarak yayınlanmıştı.

Kamplarda genel olarak takip edilen günlük kamp programı şöyleydi:

Kalkma 7:00

Bayrak Merasimi 7:30

Jimnastik 7:40

Kahvaltı 8:00

Kamp Temizliği 8:30

Serbest Zaman 9:00

Deniz Banyosu 10:00

Serbest Zaman 11:30

Yemek 12:15

Öğle İstirahatı 13:15

Okuma ve El işleri 15:00

Toplu Oyunlar 16:00

İkindi Kahvaltısı 17:00

Kısa Gezinti ve Oyun 17:15

Bayrak İndirme 19:00

Akşam Yemeği 19:15

Eğlence-Kamp Sineması 20:00

Yatağa Hazırlık 21:00

Uyku 21:30

CUMHURİYET’İN BİR GENÇLİK PROJESİ OLARAK KIZILAY KAMPLARI (1936 – 1950) – Taner BULUT